Osoby niepełnosprawne: dostępność edukacji wyższej
Słowa kluczowe:
edukacja, student niepełnosprawny, uczelnia wyższa, równy dostęp, wsparcieAbstrakt
Celem pracy jest wykazanie nieprzygotowania uczelni wyższych do przyjęcia osób z niepełnosprawnością, jak również zbadanie sytuacji osób już studiujących. Założenia teoretyczne opierają się na teoriach niepełnosprawności Freidsona (1965, 1970), Parsonsa (1951), Thomasa (2008) oraz Barnes’a, Colina i Geofa Mercera (2013) oraz koncepcji stygmatyzacji Goffmana (1985). Badania opierają się na analizie danych zastanych, pochodzących z badań GUS (2008, 2014), badań prowadzonych przez Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich (2011, 2015) oraz badań Fundacji Instytut Rozwoju Regionalnego (2012). Na podstawie analizy danych zastanych można stwierdzić, że dostępność uczelni wyższych dla osób z niepełnosprawnością jest ograniczona, jak również wsparcie oferowane przez uczelnię nie zaspokaja potrzeb. Uczelnie wyższe nie są przygotowane do przyjmowania osób niepełnosprawnych, udział studentów z niepełnosprawnością w edukacji na poziomie studiów wyższych jest nadal niski. Podjęty temat jest istotny dla aktualnej polityki społecznej i edukacyjnej wobec osób niepełnosprawnych w Polsce. Wskazuje na kwestie wymagające poprawy w edukacji wyższej. Istotność pracy stanowi porównanie danych pochodzących z okresu 8 lat, które wskazuje, że zmiany nastąpiły przede wszystkim na poziomie teoretycznym, praktyka pozostaje niezmieniona.
Pobrania
Bibliografia
(w:) Równe szanse w dostępie do edukacji osób z niepełnosprawnościami,
analiza i zalecenia, Raport przygotowany w ramach prac
Komisji Ekspertów ds. Osób z Niepełnosprawnościami przy
Rzeczniku Praw Obywatelskich, Warszawa, Rzecznik Praw
Obywatelskich, „Zasada Równego Traktowania – Prawo i Praktyka”,
nr 3, s. 111-120.
Biuro Pełnomocnika Rządu do spraw osób niepełnosprawnych,
http://www.niepelnosprawni.gov.pl/niepelnosprawnosc-wliczbach-/
edukacja/ [dostęp 20.03.2016]
Dare Project, 2012, http://dare.home.pl/ [dostęp 21.03.2016].
Dostępność edukacji akademickiej dla osób z niepełnosprawnościami. Analiza
i zalecenia, 2015, Biuletyn Rzecznika Praw Obywatelskich, nr 5,
„Zasada Równego Traktowania – Prawo i Praktyka”, nr 16,
Warszawa.
Dostępność polskich wyższych uczelni dla osób niepełnosprawnych, 2007,
Wydaw. Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego, Kraków,
http://firr.org.pl/uploads/PUB/FIRR_Dostepnosc_polskich_wyzs
zych_uczelni.pdf [dostęp 20.03.2016].
Dumnicka K., 2012, Dostosowanie zapisów regulaminów oraz programów
nauczania do wymogów stawianych przez nowelizację Ustawy prawo
o szkolnictwie wyższym w kontekście studentów niepełnosprawnych.
Prezentacja wyników badań, FIRR, Konferencja „Pełnosprawny
student VI”, Kraków, 23 października 2012 r.,
www.firr.org.pl/uploads/PSVI/Kinga%20Dumnicka%20PS%20V
I.ppt [dostęp 21.03.2016].
Edukacja osób niepełnosprawnych, 2016, http://www.niepelnosprawni.gov.pl/
p,123,edukacja [dostęp 20.03.2016].
GUS, 2015a, Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności, Warszawa,
http://stat.gov.pl/informacja-o-badaniach-ankietowych/badanieaktywnosci-
ekonomicznej-ludnosci-bael/ [dostęp 20.03.2016]
GUS, 2015b, Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2014/2015, Warszawa,
http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/edukacja/edukacja/ oswiata-
i-wychowanie-w-roku-szkolnym-20142015,1,9.html [dostęp
20.03.2016].
GUS, 2015c, Szkoły wyższe i ich finanse w 2014 r., Warszawa,
http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/edukacja/ [dostęp 20.03.2016].
Maj K., Resler-Maj A., Morysińska A., 2008, Przeciw wykluczaniu z rynku
pracy. Tom 4. Edukacja akademicka szansą na aktywizację zawodową
osób z ograniczeniem sprawności, EFS/Academica Wydawnictwo
SWPS, Warszawa.
Niepełnosprawność a edukacja akademicka, 2003, Materiały konferencyjne,
Łódź, 25 kwietnia 2003 r.
Niewidomi i słabowidzący studenci uczelni wyższych w roku akademickim
2005/2006, 2007, FIRR, Kraków.
Obwieszczenie Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego w sprawie ogłoszenia
tekstu jednolitego uchwały Nr 30/2012 Senatu Uniwersytetu
Wrocławskiego w sprawie Regulaminu studiów w Uniwersytecie
Wrocławskim z dnia 25 sierpnia 2014 r.,
www.prawo.uni.wroc.pl/sites/default/.../regulamin%20z%2025.
08.2014.pdf [dostęp 21.03.2016].
Regulamin studiów w Akademii Humanistycznej im. Aleksandra
Gieysztora, Załącznik do Uchwały nr 5 /2012 Senatu Akademii
Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora z dnia 3 marca 2012 r.
http://www.ah.edu.pl/palio/html.run?_Instance=wshpostgres&_
PageID=1&_CatID=416&_LangID=1&_CheckSum=-
210732412 [dostęp 21.03.2016].
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie
warunków, jakim muszą odpowiadać postanowienia regulaminu
studiów w uczelniach z dnia 19 lipca 2011 r. (Dz.U.
2011.160.958), http://www.abc.com.pl/du-akt/-/akt/dz-u-2011-
160-958 [dostęp 21.03.2016].
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie
warunków, jakim muszą odpowiadać postanowienia regulaminu
studiów w uczelniach z dnia 25 września 2014 r. (Dz.U. 2014
poz. 1302), http://isip.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id= WDU2014
0001302 [dostęp 21.03.2016].
Świadomość niepełnosprawności, 2011,
http://www.leonardo.org.pl/galeria-projektow/transferinnowacji/
swiadomosc-niepelnosprawnosci, [dostęp 21.03.2016]
Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz.U.
Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.), http://isip.sejm.gov.pl/ DetailsServlet?
id=WDU20051641365 [dostęp 25.03.2016].
Żebrak A., 2012, Edukacja osób z niepełnosprawnością na poziomie szkolnictwa
wyższego, (w:) Równe szanse w dostępie do edukacji osób
z niepełnosprawnościami, Raport przygotowany w ramach prac
Komisji Ekspertów ds. Osób z Niepełnosprawnościami przy
Rzeczniku Praw Obywatelskich, Warszawa, s. 99-106,
http://www.brpo.gov.pl/ sites/default/files/13499526340.pdf [dostęp
21.03.2016].