Kościół, „Solidarność” i Amerykanie. Kontakty duchowieństwa z ambasadą USA w Warszawie między sierpniem 1980 a grudniem 1981 r.
DOI:
https://doi.org/10.34739/tem.2023.01.02Słowa kluczowe:
Kościół katolicki w Polsce, "karnawał" "Solidarności", Ambasada USA w PolsceAbstrakt
W okresie „karnawału Solidarności” ambasada USA w Warszawie starała się zdobyć jak najwięcej informacji o tym, co się tak naprawdę dzieje w Polsce. Wobec początkowego braku rozwiniętych kontaktów w środowisku działaczy NSZZ, amerykańscy dyplomaci usiłowali kontaktować się z intelektualistami, ludźmi kultury, studentami, a także członkami PZPR. Do najważniejszych środowisk, z którymi nawiązywano relacje, zaliczało się duchowieństwo katolickie, głównie to hierarchicznie (ale nie tylko) oraz środowisko katolików świeckich (przede wszystkim KIK). W okresie 16 miesięcy legalnego funkcjonowania „Solidarności” Amerykanie wielokrotnie spotykali się z księżmi, próbując ich namówić na dłuższe rozmowy i szczere charakteryzowanie polskiej rzeczywistości. Ci często chętnie udzielali odpowiedzi, widząc w dyplomatach zachodnich nie tylko wdzięcznych słuchaczy, lecz także instrument realizowania własnych interesów politycznych. W artykule autor, na podstawie wybranych przykładów, w skrótowy sposób omawia te niejednoznaczne kontakty, których tłem i najważniejszym kontekstem pozostawała „Solidarność”.
Pobrania
Bibliografia
Źródła
Archiwum Instytut Pamięci Narodowej
Edycje źródłowe
„Karnawał” po amerykańsku. Placówki dyplomatyczne USA w PRL wobec polskich wydarzeń od sierpnia 1980 do grudnia 1981 r., (oprac.) P. Pleskot, Warszawa 2020.
Księża i dyplomaci. Spotkania pracowników amerykańskich placówek dyplomatycznych w PRL z przedstawicielami Kościoła w świetle dokumentów (1974-1988), (oprac.) P. Pleskot, Warszawa 2021.
Post po „karnawale”. Amerykańskie placówki dyplomatyczne w PRL wobec pierwszych tygodni stanu wojennego, (oprac.) P. Pleskot, Warszawa 2021.
Artykuły, opracowania
Brzechczyn K., Dziwna śmierć ojca Honoriusza, „Rzeczpospolita”, 18 II 2008.
Gryz R., Mediator czy sojusznik? Prymas Wyszyński i narodziny „Solidarności”, „Almanach Historyczny” 2004, nr 6.
Jak żyć prawdą. O. Honoriusz Kowalczyk OP 1935–1983, red. K. Jakubowski, Przasnysz–Mława 2006.
Łatka R., Episkopat Polski wobec stosunków państwo–Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970–1989, Warszawa 2019.
Łatka R., Mackiewicz B., Zamiatała D., Prymas Stefan Wyszyński. Biografia, Warszawa 2020.
Meehan F.J., Reflections on the Polish Crisis, „Cold War International History Project Bulletin” 1998, nr 11.
Pleskot P., Kłopotliwa panna „S”. Postawy polityczne Zachodu wobec „Solidarności” na tle stosunków z PRL (1980-1989), Warszawa 2013.
Polak G., Kto jest kim w Kościele, Warszawa 1999.
Prokop K.R., Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej, Kraków 1998.
Raina P., Dąbrowski B., Ks. Arcybiskup Dąbrowski w służbie Kościoła i narodu. Rozmowy z władzami PRL, t. 1-2, Warszawa 1995.
William E. Schaufele. Obituary, „Foreign Service Journal” 2008, nr 5.
Pobrania
Opublikowane
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Tempus
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.