Pansofija i pedagogija u delima Jana Amosa Komenskog iz ugla pedagogije u Srbiji

Abstrakt

Koreni današnjeg sistema obrazovanja potiču od jednog od najznačajnijih pedagoga i mislilaca, Jana Amosa Komenskog (1592-1670). Celokupan njegov sveobuhvatni i sistematični rad predstavlja prekretnicu, ne samo na polju razvoja pedagogije, kao nauke i njenih disciplina, već i na polju razvoja ljudske misli uopšte. U radu su nakon kratkog osvrta na život i stvaralaštvo Jana Amosa Komenskog, predstavljeni bazični koncepti pedagoške teorije kroz poglavlja koja obrađuju – njegovu reformatorsku i prosvetiteljsku misiju, doprinos utemeljenju i razvoju didaktike i metodologije pedagogije, doprinos razvoju školske, predškolske, porodične pedagogije. Od posebne je važnosti poglavlje koje se bavi pansofijom kao idejnim konceptom sveopšte mudrosti i pedagogijom, jer je centralna tematika rada upravo fokusirana na odnos pansofizma i njegovog ukupnog pedagoškog rada. Cilj rada je teorijsko istraživanje povezanosti ovih problema, kao i razumijevanje njihovih širih implikacija i aktuelnih naučnih dometa. U radu je korišćena metoda teorijske i istorijske analize sa tehnikom analize sadržaja dostupnih i relevantnih istorijskih i pedagoških izvora i dokumenata. U zaključnim razmatranjima se ukazuje na značaj Komenskog kao reformatora značajnog za sveukupan razvoj pedagogije kao nauke. Njegov pansofizam je trajno utisnut kao pečat sa refleksivnim odjekom i reperkusijama na sva kasnija dešavanja u oblasti nastave i pedagoške vaspitno-obrazovne delatnosti. Ideje Jana Amosa Komenskog, praktično proveravane i osvedočavane, nose posebnu snagu i životvornost i posle tri veka, što ga svrstava u red istinskih pedagoških klasika.