Pansofia Komeńskiego współcześnie: archaizm czy transgesyjna koncepcja człowieka w ujęciu uniwersalnym. Społeczne, edukacyjne i kulturowe wymiary

Autor

Słowa kluczowe:

pansofia, Komeński, transgresja, człowiek, uniwersalizm

Abstrakt

Artykuł jest próbą zestawienia uniwersalnej koncepcji J.A. Komeńskiego, jaką stanowi pansofia, z jedną ze współczesnych koncepcji psychologicznych. Jest nią transgresyjna koncepcja człowieka Józefa Kozieleckiego. Transgresja oznaczająca przekraczanie dotychczaso-wych granic materialnych, społecznych i symbolicznych ma swój osobowościowotwórczy wy-miar, niezależnie od kontekstów historycznych, kulturowych i społecznych, co potwierdza pan-sofia Komeńskiego. Analiza jej różnych wątków wskazuje na holistyczne, zintegrowane ujęcie wizji rozwoju człowieka poprzez kształcenie, które ma prowadzić do szeroko rozumianej aktywności i mądrości. Wiąże się to z przekraczaniem jego granic intelektualnych i społecz-nych najpierw w poznawaniu samego siebie. Ma służyć budowaniu świata i tworzeniu har-monii w życiu społecznym, ostatecznie przynosząc pozytywne konsekwencje społeczne. Opiera się to na „aktach tworzenia”, w których człowiek jawi się jako istota twórcza, zdolna do kreowania określonej kultury życia społecznego. Pansofia Komeńskiego jest uniwersalnym systemem, w którym człowiek poprzez swoją integralność, wynikającą z kształcenia i sprzyjających mu warunków społecznych, jest zdolny do naprawy świata. Liczne analogie między pansofią Komeńskiego i koncepcją transgresyjną Józefa Kozieleckiego pozwalają uznać XVII-wieczny system idei i wizji człowieka za aktualny współcześnie, niezależnie od dzielących obie koncepcje różnic społeczno-kulturowych.

Pobrania

Statystyki pobrań niedostępne.

Pobrania

Opublikowane

15.02.2021

Jak cytować

Dobrowolska, B. (2021). Pansofia Komeńskiego współcześnie: archaizm czy transgesyjna koncepcja człowieka w ujęciu uniwersalnym. Społeczne, edukacyjne i kulturowe wymiary. Siedleckie Zeszyty Komeniologiczne Seria Pedagogika, 7(1), 107-130. https://czasopisma.uws.edu.pl/szk/article/view/2201