Myśl pedagogiczna Jana Amosa Komeńskiego jako podłoże rozwoju humanistycznej orientacji w wychowaniu

Abstract

Humanistyczna orientacja pedagogiki zaznaczyła się na przełomie XIX i XX w. w założeniach koncepcji rozwijanych w ramach nurtu Nowego Wychowania oraz pedagogikach antyautorytarnej czy personalistycznej. Jej egzemplifikacją jest pedagogika humanistyczna, w której za główny cel oddziaływań przyjmuje się dobro wychowanka. Założenia humanistyczne leżą u podstaw współcześnie realizowanych pedagogii, ich istotność stała się bodźcem do określenia ich korzeni. Podstaw pedagogiki humanistycznej zwykło doszukiwać się w myśli filozoficznej Kanta, natomiast zamierzeniem autorki było sięgnięcie wstecz, do pedagogiki Jana Amosa Komeńskiego, uważanego za twórcę naukowych podwalin pedagogiki, i wskazanie w niej idei humanistycznych. W tym celu dokonano rekonstrukcji myśli pedagogicznej Komeńskiego pod kątem treści humanistycznych, a następnie poddano ją interpretacji w kontekście założeń pedagogiki humanistycznej. Pozwoliło to na wskazanie analogii przyjmowanych w obu pedagogikach.