Proroctví Jana Ámose Komenského pro Český Národ uskutečňované jako jeho dědictví v současnosti – odhady, pokračování, kritika

Abstrakt

Autor tohoto příspěvku přivolává recepce Jana Ámose Komenského a také, jak jeho didakticko-vzdělávací a filozoficko-pansofické myšlenky ze sedmnáctého století byly využity hlavami státu českého národa, tedy Tomášem Garriguem Masarykem a Václavem Havlem (např. v projevech – včetně novoročních – dále na konferencích a také v deklarativních prohlášeních, proklamujících vznik státu). Soustředěno se na proslulé sentenci Komenského, pocházející z jeho
závěti umírající matky Jednoty bratrské, a konkrétně na slovech: vláda věcí Tvých k Tobě zase se navrátí, ó lide český! V další části článku autor přivolává smysl těchto slov v jiných okolnostech, tedy ve vlastenecké písni Modlitba pro Martu, která byla zpívána během událostí Pražského jara, okupace vojsk Varšavské smlouvy a během sametové revoluce v 1989 roku. Provedeno také rozbor těchto slov nacházejících se (ve zkrácené verzi) na soše Jana Husa na Staroměstském
náměstí v Praze, kde můžemé také odhalit proslulé úryvky moudrých slov Komenského, týkající se lepší představy českého národa v budoucnosti.

Streszczenie
Autor przywołuje recepcje Jana Amosa Komeńskiego oraz przedstawia, jak jego siedemnastowieczne myśli – zarówno dydaktyczno-oświatowe, jak i filozoficzno-pansoficzne – zostały współcześnie wykorzystane (np. w przemówieniach czy orędziach, na konferencjach czy nawet w deklaracjach proklamujących państwo) przez wybitnych mężów stanu narodu czeskiego, jakimi byli T.G. Masaryk i Václav Havel. Skoncentrowano się na odtworzeniu słynnej sentencji Komeńskiego, pochodzącej z jego Testamentu umierającej matki Jedności Braterskiej, która brzmiała: Władza rzeczy Twoich, wróci ponownie do Ciebie – ludu czeski! W dalszej części autor przywołuje sens tych słów w innych okolicznościach, tj. w patriotycznej pieśni pt. Modlitwa dla Marty, śpiewanej podczas wydarzeń Praskiej Wiosny z 1968 i podczas aksamitnej rewolucji z 1989 roku. Przeprowadzono również analizę tych słów, znajdujących się (w skróconej wersji)
na pomniku Jana Husa na Rynku Starego Miasta w Pradze, gdzie również odnajdujemy słynne fragmenty słów Komeńskiego, dotyczące lepszej wizji narodu czeskiego w przyszłości.

Summary
The Author refers to receptions of Jan Amos Komenský and to how his seventeenth century thoughts – both, teaching-educational and philosophically-pansophical – have been used (e.g. in speeches or addresses, at conferences, or even in declarations proclaiming a Nation) by eminent statesmen of the Czech nation, such as T.G. Masaryk i Václav Havel. The focus falls on reconstructing the famous Komenský's sentence coming from his work The Last Will and Testament of the Dying Mother, The Unity of Brethren, the line the government of your affairs will again return to you, O, Czech people! Subsequently, the author refers to the said words realized in other circumstances, i.e. in the patriotic song entitled A Prayer for Marta sang during the Prague Spring of 1968 and during the Velvet Revolution of 1989. An analysis of the words (in an abridged version) situated on the monument of Jan Hus in the Old Town Square in Prague has been conducted, where we also find the famous fragments of Komenský' words, concerning a better vision for the Czech nation in the future.