Myśl pedagogiczna Jana Amosa Komeńskiego a założenia Nowego Wychowania

Abstrakt

Analiza poglądów Jana Amosa Komeńskiego odnoszących się do wychowania ujawnia wiele nowatorskich, jak na współczesne mu czasy, propozycji. Zamierzeniem tego artykułu jest ich identyfikacja i odniesienie do współczesnej myśli pedagogicznej rozwijanej na gruncie nurtu Nowego Wychowania. Cechą wspólną dyskutowanych pedagogik jest fakt, że wyrosły na gruncie krytyki szkoły, postulując radykalne zmiany w wychowaniu i kształceniu. Analizie porównawczej poddano cele nauczania, poglądy odnoszące się do natury człowieka oraz podmiotowości i indywidualności w kształceniu i wychowaniu, których egzemplifikacją był postulat umożliwienia dziecku rozwoju podmiotowego przy uwzględnieniu jego potrzeb i możliwości. Prezentacja poglądów Komeńskiego w perspektywie założeń koncepcji i pedagogii rozwijanych w nurcie Nowego Wychowania pozwoliła na ukazanie uniwersalności poglądów tego wielkiego Pedagoga i reformatora szkoły, uznawanego za twórcę naukowej pedagogiki.

Abstract
An analysis of the views of John Amos Comenius relating to education reveals many proposals, which were innovative for his time. The intention of this article is their identification and comparison with contemporary pedagogical thought developed on the basis of theNew E ducation movement. A common feature of the discussed educational paradigms is the fact that they have grown from criticism of school, postulating radical changes in education and teaching. The comparative analysis concerned the teaching goals, views relating to human nature as well as subjectivity and individuality in teaching and education, which were exemplified by the postulate of enabling the child subjective development, while taking into account his or her needs and abilities. Presentation of Comenius’ views in light of the assumptions and pedagogy developed in the New Education movement allowed to show the universality of views of this great pedagogue and school reformer, who is considered to be the creator of scientific pedagogy.