Wzrost znaczenia roli sejmików ziemskich w dziedzinie wojskowości, polityki zagranicznej i skarbowości w XVI-XVIII wieku

Abstract

Celem niniejszej pracy jest przedstawienie wzrastającej roli sejmików ziemskich w Rzeczypospolitej Obojga Narodów na przykładzie wybranych dziedzin. Przemiany te były ściśle powiązane
z kryzysem funkcjonowania całego państwa, a zwłaszcza władzy ustawodawczej – Sejmu. W drugiej połowie XVII i w pierwszej połowie XVIII wieku sejmiki przejmowały uprawnienia władzy centralnej. Złota era
ich rządów przypada na drugą połowę XVII wieku, w tym czasie upowszechniło się również zbieranie
sejmików z limity, co pozwoliło im na uniezależnienie się zarówno od sejmu, jak i od króla. Poszczególne
ziemie/województwa coraz bardziej samodzielnie zaczęły decydować o sprawach takich, jak: wojskowość,
finanse (podatki) czy polityka zagraniczna. Naturalnym następstwem tego był więc rozrost organów wykonawczych sejmików. Wszystko to prowadziło do postępującej decentralizacji państwa, która pozostawała
w ścisłym związku z przejściem od demokracji szlacheckiej do oligarchii magnackiej.