Kara śmierci w Polskich Siłach Zbrojnych na obszarze ZSRR oraz Bliskim i Środkowym Wschodzie w latach 1941-1944

Abstract

W przeszłości kara śmierci stanowiła jeden z najważniejszych elementów prawa wojskowego. Pełniła funkcję dyscyplinującą i retrybutywną za popełnione przestępstwo lub jako narzędzie odstraszania od popełnienia czynu zabronionego. Stosowano ją również w Polskich Siłach Zbrojnych w ZSRR, a także w Armii Polskiej na Wschodzie. W odróżnieniu od innych polskich formacji wojskowych zorganizowanych w Wielkiej Brytanii czy na Bliskim i Środkowym Wschodzie, w szeregach Wojska Polskiego w ZSRR kara ta była nadużywana, a wręcz stosowana z naruszeniem prawa. Orzekano ją zarówno za poważne przestępstwa godzące w żołnierski obowiązek, jak i za przestępstwa pospolite, które z dzisiejszej perspektywy nie są uważane za przestępstwa ciężkie. Stanowiła narzędzie utrzymania dyscypliny, w sytuacji gdy każde poważne naruszenie przez stacjonujących w ZSRR polskich żołnierzy prawa na szkodę Rosjan mogło negatywnie wpłynąć na kruchy sojusz polsko-radziecki. Częstotliwość orzekania przez sądy Armii Polskiej na Wschodzie kary śmierci znacznie spadła po ewakuacji polskich oddziałów ze Związku Radzieckiego na Bliski i Środkowy Wschód.