Problem narodzin i obumierania państwa w myśli Fryderyka Engelsa. Kontekst historyczny i współczesny

Abstract

W artykule przedstawiono wpływ myśli Fryderyka Engelsa na klasyczny marksizm. Autor artykułu polemizuje z powszechnymi poglądami, według których marksizm jest doktryną opartą wyłącznie (lub niemal całkowicie) na dorobku Karola Marksa. W takim ujęciu rola Engelsa jako niekwestionowanego klasyka marksizmu miała polegać głównie na wspieraniu finansowym żyjącego w ubóstwie Marksa oraz na popularyzowaniu jego idei. Autor artykułu stoi na stanowisku, że marksizm Marksa i Engelsa stanowi mniej lub bardziej spójny konglomerat poglądów tych dwóch myślicieli. W artykule zdecydowano się jednak zrobić pewne ustępstwo od stanowiska, że istnieje tylko wspólny marksizm Marksa i Engelsa. Uczyniono to po to, by zadać kłam tym historykom marksizmu, którzy twierdzą że Engels niewiele wniósł oryginalnego do marksizmu, zaś jego własna myśl jest anachroniczna i mało wartościowa. Zrobiono to dzięki zrekonstruowaniu Engelsowskiej teorii państwa, zwłaszcza przedstawiając problem jego narodzin i obumierania. Autor uważa bowiem, że właśnie ta teoria, a nie „dialektyka natury” przesądza o klasyczności Engelsa oraz stanowi istotny wkład tego myśliciela do marksizmu i filozofii społecznej w ogóle. Po rekonstrukcji postarano się odnieść Engelsowską ideę obumierania państwa do czasów współczesnych.