Koncepcja kapitalizmu inwigilacji Shoshany Zuboff z perspektywy nauk o bezpieczeństwie

Abstrakt

Artykuł zawiera omówienie koncepcji kapitalizmu inwigilacji (kapitalizmu nadzoru) autorstwa Shoshany Zuboff ujmowanego przez nią jako nowa forma porządku ekonomicznego o poważnych, negatywnych konsekwencjach dla ładu społecznego. Koncepcja władzy instrumentalnej sformułowana przez Zuboff rzuca nowe światło na problematykę władzy i kontroli we współczesnym społeczeństwie i problem relacji pomiędzy władzą instrumentalną a tradycyjnymi (zwłaszcza demokratycznymi) strukturami kontroli, zwraca uwagę na implikacje jej globalnego charakteru, problemy związane z automatyzacją decyzji w oparciu o algorytmy. Istotnym elementem analiz Zuboff jest prześledzenie negatywnych konsekwencji rozwoju nowej formy władzy dla funkcjonowania jednostek w społeczeństwie. Opis tych konsekwencji zarówno na poziomie systemu społecznego, jak i jednostkowym można potraktować jako przykład nakreślenia mapy zagrożeń istotnych z punktu widzenia nauk o bezpieczeństwie.